Bu resme yaklaşık 30 sene kadar olmuş. Zaman su gibi akıp gidiyor. 30 yıl önce benim de toy delikanlı olduğum bir dönem idi. Ancak Münih’teki Hürriyet radyosundaki çalışmalardan ve orada birlikte çalıştığım tecrübeli büyüklerimden çok şey öğrendim.Bunlardan biri ve önde geleni mikrofonda yanımda ayakta duran Dr. Muhabay Engin bizim Türkiye Kazaklarından çıkan çok değerli, kibar ve bilgili bir büyüğümüzdür.
ХХІ- ғасырдың бірінші ширегін аяқтап екінші ширегіне келе жатырмыз. Қазір орасан зор өзгерістердің алдында тұрған сыяқтымыз. Мамандар әлемде 2025 жылдан кейін технологияда бұрын соңды болмаған ұлы өзгерістердің болатынын болжауда. Бұл өзгерістердің адамзаттың өмір сүру салты, істеген жұмыстары, тіпті киген киімінен ішкен жеген тағамдарына көптеген салаларына да әсер етері хақ.
Бірақ осы өзгерістердің қалай және қандай деңгейде болатынын да қазірден нақты кесіп айту да мүмкін емес. Ешбір маман мұны айта алмауда, тек болжамдар жасауда. Мәселен Еуропада технологиялық дамушылықтарды зерттеп жүрген мамандардың айтуына қарағанда биыл, яғни 2019 жылы Германияда бастауыш мектепке бастаған бір бүлдіршіндердің үштен бірінің 15-16 жылдан кейін ұниверсиеттетті оқып бітіргеннен кейін орналасатын жұмысы беймәлім екен. Олардың қандай жұмыс істейтінін бүгін ата-аналары да, мұғалымдары да, мамандар да, қысқасы ешкім білмейді екен. Өйткені олардың кәсібі әлі пайда болмапты. Міне заманның өзгерісі. Өткен ғасырда олай емес еді. ХХ- ғасырда ата-аналар мектепке баратын балаларының кейін не болатынын жақсы білетінін. Олар балаларының “сен есейгенде дәрігер боласын, адвоқат боласын, энжинер боласын” деп құлағына құйып отыратын. Көбінесе де солай болатын. Ал қазір олай емес, қазір кейбір кәсіп немесе мамандықтардың жоғалатыны немесе мәні азайып оларды роботтардың атқаратыны болжануда. Devamı…
Dört ciltten oluşan bu çeviri dev eser, Çinli tarihçi Prof. Dr. Su Beyhay’ın kaleminden çıkmıştır. Eser Kazak ve diğer Türk halklarının en eski devirlerden XX. yüzyılın ilk yarısına kadar olan tarihlerini incelemektedir. 2018-2020 yılları arasında Nur-Sultan, yani Astana’da yayınlanan birinci ciltte Kazak (Türk) tarihinin İslam öncesi dönemlere ait Çince kaynaklarının analizini yaptıktan sonra eski çağlarda Kazak toplumsal yapısı ve Kazak toplumunun eski ataları olarak Yüeçi, Wusun, Kanglı, Alan, Hun, Ak Hun ve Göktürk devletlerinin tarihini ele alınmış.
Çinli tarihçi Su Beyhay’ın dört ciltten oluşan “En Eski Devirlerden XX. Yüzyılın İlk Yarısına Kadar Genel Kazak Tarihi” isimli eserin ilk üç cildi daha önce elimize ulaşmıştı. Geçen sene yayınlanan dördüncü cildi de nihayet geldi. Aslında bu eser Genel Türk Tarihi olarak da görülebilir.
18 Mart 2021’te Zeytinburnu’nda yapılan Abay Meydanı töreninde açılış konuşmasına Kazakistan Ankara Büyükelçisi Sayın Abzal Saparbekuly Zeytinburnu’nda doğma büyüme bir akademisyen olarak bizi uygun gördüler. Böylece bu şerefli vazifeyi yerine getirmeye çalıştık. Buna vesile olan kadirşinas sayın Büyükelçim’e müteşekkirim.
Törene Kazakistan Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Sayın Mukhtar Tilevberdi beyefendinin katılacak olması sebebiyle, açılış konuşmamızın Kazak Türkçesiyle yapılması uygun görüldü. Ancak, zamanın kısıtlı olması sebebiyle Türkiye Türkçesinde kısa da olsa konuşmanın ana hatlarını verme şansımız da olmadı.
Devamı…Бұл туралы Ыстамбұлда 2021 жылы, 18 наурыз күні Абай алаңының ашылу рәсімінде сөйлеген сөзімізде баяндадық. Сол мәтінді төменде толықтай жариялап отырмыз.
Құрметті Қазақстан Республикасы Премьер-Министрдің орынбасары – сыртқы істер министрі,
Құрметті Түркі Кеңесінің төрағасы
Құрметті Қазақстан Республикасының Түркия Республикасындағы Елшісі,
Құрметті Қазақстан Республикасының Ыстамбұл қаласындағы Бас консулы,
Құрметті Ыстамбұл қала әкімі мен мэрі,
Құрметті Зейтінбұрны мэрі,
Құрметті қонақтар!
Бүгін осында Түркия-Қазақстан байланыстарында маңызды бір іс-шара үшін бас қосып отырмыз. Тек Қазақстан ғана емес, сонымен қатар Түркі дүниесінің белгілі ақыны, ойшылы Абай Құнанбайұлының туғанына 175 жыл толуына орай маңызды бір шараны, атап айтқанда осы алаңға ұлы ақынның атын беру және Қазақ сәулетшісі қолымен құйылған Абай ескерткішінің ашылу рәсімін іске асырмақпыз.
Devamı…
Yeğenim Medine ve damadım Abay için Mart 2021’de yapılan Betaşar (Duvak Açma) merasiminden görüntüler. Korona virüs sebebiyle alınan tedbirler çerçevesinde düğün yapmak kısıtlandı.
Ancak, yemeksiz nikah merasimi yapılabiliyor. Belediye yetkilisinin kıydığı resmi nikah töreninden sonra Kazak Türklerinin “betaşar”, yani duvak açma töreni değerli sanatçı Sedat Solakoğlu ve Mehmet Alim tarafından gerçekleştirildi. Bu tören Kazaklar için çok önemlidir.
Devamı…
Біз наурыз айынын 3-і күні Еуразия ұлттық университетінің Әлихан Бөкейханның 155 жылдығына орай ұйымдастырған халықаралық ғылыми конференцияда Зәки Уәлидинің шығармаларындағы Әлихан Бөкейхан және Алаш тарихына қатысты баға жетпес мәліметтер туралы бір баяндама жасаған едік.
ХХ. ғасыр түркі дүниесі тарихнамасында келешекте аты алтын әріптермен жазылуға тиіс ұлы ғалым Уәлидинің еңбектері қазақтар үшін екі тұрғыдан маңызды.
Devamı…3 Mart 2021’de Nur-Sultan şehrinde Avrasya Devlet Üniversitesi’nin düzenlemiş olduğu 155. DOĞUM YILINDA ALİHAN BÖKEYHAN konulu uluslararası sempozyumda Zeki Velidi Togan’ın eserlerinde Alihan Bökeyhan ve Alaş tarihi ile ilgili paha biçilmez kıymetli bilgiler üzerine bir sunum yaptık.
Tebliğimizde özetle şunları dile getirdik.XX. yüzyıl Türk tarihçiliğinin büyük ismi Togan iki açıdan Kazaklar için önem arzediyor.
Devamı…
