AYDA KAZAK ARAYAN KAZAK ASTRONOT
Bundan birkaç ay önce Astana’da bir bilimsel toplantı için gittiğimde, toplantıdan artan zamanlarımda, oradaki akrabalarımı ziyaret ettim. Evlerine gittim.
Uzun süre görmediğim akrabalarımla sohbet ettik. Yemek yedik. Yemeğin sonunda büyüklerimin duasını aldım. Anamdan babamdan öyle öğrendim: Akrabalarla ilişkileri güçlü tutmak, büyüklerin hayır duasını almak.
Peygamberimizin de hadisi var: Ölen anana, babana sevgi ve saygını göstermek istiyorsan, onların hayattaki akraba ve dostlarını ara, hatırlarını sor. İslam dini sıla-ı rahim dediği akraba ilişkilerini teşvik etmektedir.
Türklerde dünyanın hiçbir milletinde olmayan akraba sevgisi ve güçlü ilişkileri vardır. Bu ilişkiler Türk dünyası içinde de Kazaklarda ileri derecededir. Bu yüzden Kazak dili akrabalık isimlerinde çok zengindir.
Kazaklardaki akraba sevgisini betimleyen bir fıkrayı Sovyet döneminde, 1980’lerde duymuştum ve hiç unutmadım. Sizlere de anlatayım.
Fıkra bu ya, Kazak, Rus ve Amerikalı üç astronot uzay gemisinde aya seyahat ediyormuş. İçlerinden biri demiş ki, yol uzun, vakit geçsin. Sohbet edelim. Aya niçin gidiyoruz, amacımız ne, herkes anlatsın.
Amerikalı böbürlenerek hemen atılmış:
– Biz teknolojide dünyada birinciyiz. Ayda yeni enerji kaynakları arıyoruz.
İkinci olarak Rus atılmış:
– Biz dünyaya sosyalizmi yaydık. Şimdi sosyalizm bayrağını aya dikeceğiz.
Kazak’ta ses yok. Başını öne eğmiş sessiz oturuyor.
Rus ve Amerikalı seslenmiş.
– Hey Kazak sen niye konuşmuyorsun, senin aya gitmekte bir amacın yok mu?
Kazak astronot:
– Var, olmaz olur mu? Ama sizler kadar büyük bir amaç ve hedef değil. Çok mütevazi bir amaç. Ben aya, ayda Kazaklar var mı, onları aramaya gidiyorum.
Bu fıkra Kazakların birbirlerine olan bağlılığını ortaya koymak açısından dikkat çekicidir. Gerçekten de Kazaklar hangi şehre, hangi ülkeye giderse gitsin, Kazak soydaşlarını arar ve bulur. Bulduğu Kazak soydaşı da onu tanısa da, tanımasa da evine kabul eder, en iyi şekilde ağırlar.
Ama maalesef XXI. yüzyıl tüm değerlerimiz gibi, Kazakların akrabalık güçlü ilişkilerini de törpüleyip zayıflatıyor. Buna izin vermeyelim. Tüm Türk dünyası olarak akrabalık gibi güzel atalardan gelen güzel geleneğimizin zayıflamasına izin vermeyelim, ona sahip çıkalım.