İlk Kazak Tarihçisi Bekmakhanov Sempozyumundan Ortak Dergi Kararı Çıktı
Bu çerçevede MSGSÜ Tarih Bölüm Başkanı ve Sempozyum Düzenleme Kurulu Başkanı Prof. Dr. Fatma Ürekli, açılış konuşmasındaki Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün şu deyişine atıfta bulunması anlamlıydı: “Tarih yazmak, yapmak kadar mühimdir; yazan yapana sadık kalmazsa, değişmeyen hakikat, insanlığı şaşırtacak bir mahiyet alır”.
Prof. Dr. Ürekli’nin konuşmasından sonra MSGSÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Zeki Alpan ve Kazakistan İstanbul Konsolosu Serjan Sarsenbayev de birer konuşma yaptılar.
Açılış ve protokol konuşmalarından sonra Ermukhan Bekmahanov’un doğumunun 100. yılı anısına Kazakistan televizyonu tarafından hazırlanan bir belgesel izlendi. Yaklaşık yarım saatlik belgeselde yakınlarının tanıklığıyla Bekmakhanov’un tarihçiliğinin yanı sıra kişiliği ve aile hayatı da anlatıldı.
Bundan sonra iki gün ve beş oturum sürecek sempozyum çalışmaları başladı. Bu oturumların ilkinde genel olarak Bekmakhanov’un hayatı ve çalışmaları ortaya kondu. Bekmakhanov’un karşılaştığı tüm baskı ve sıkıntılara rağmen tarihçilere örnek olacak meslek aşkı ve kararlığı etraflıca ifade edildi.
İkinci oturumda Bekmakhanov’un çalıştığı konular ve Kazak tarihinin Sovyet dönemindeki önemli meseleleri ele alındı. Üçüncü oturumda Sovyet tarih yazımında milli aydınlar ve Sovyet tarih anlayışından milli tarih anlayışına geçiş süreci tartışıldı. Dördüncü oturumda Kazak tarihi araştırmalarındaki ideolojik baskı ve kısıtlamalar ile Sovyet tarih yazımında milli tarihlerin ele alınış biçimi hakkında bildiriler sunuldu.
Beşinci ve kapanış oturumunda ise sempozyum hakkında genel değerlendirmeler yapıldı ve sempozyum sonucunda varılan kararlar ile öneriler ortaya kondu. Bu oturumda altı maddeden oluşan sonuç bildirgesi kabul edildi. Buna göre:
- Toplantı her bakımdan çok başarılı geçti. Organizasyon çok iyiydi. Sempozyuma bildiri sunan akademisyenlerin sayısının sınırlı tutulması sempozyum oturumlarında zaman sıkıntısı yaşatmadı ve fikir alışverişine elverişli bir ortam sağladı.
- Her sene bu tip bilimsel toplantılar Türkiye ve Kazakistan tarihçileri arasında değişimli olarak devam etmeli. Türkiye’de yapılırsa, Kazakistan tarihi, Kazakistan’da olursa Türkiye tarihi ile ilgili konular ele alınmalı. Mesela, önümüzdeki sene bu toplantı Kazakistan’da düzenlendiğinde Kazaklar arasında günümüzde büyük ilgi gören Osmanlı tarihi ve Kanuni Sultan Süleyman dönemi ele alınabilir.
- Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi ve Gumilev Avrasya Devlet Üniversitesi tarihçileri daha çok bir araya gelmeli, tecrübelerini birbirleriyle paylaşması konusunda daha çok fırsatlar oluşturulmalı ve ortak araştırma projeleri gerçekleştirmeli.
- İki üniversitenin Yüksek Lisans ve Doktora öğrencileri için özellikle iki ülkenin tarihlerinin öğretilmesi, araştırılması, yazılması ve konusunda işbirliği yapılmalı.
- Türkiye ve Kazakistan’dan sempozyuma katılan tarihçilerin öncülüğünde Türkçe ve Kazakça iki dilde başlangıçta altı ayda bir olmak üzere ortak bir bilimsel tarih dergisi yayınlanmalıdır.
- Sempozyuma katılamayan ABD ve Japonya’daki bilim adamlarının da gönderecekleri bildirilerin de dahil olduğu sempozyum bildirileri kitabının Türkçe, Kazakça ve İngilizce üç dilde kitap olarak bu sene içinde basılması yararlı olacaktır.
MSGSÜ ve TDBB tarafından düzenlenen İlk Kazak Tarihçisi Ermukhan Bekmahanov’un Doğumunun 100. Yılı Münasebetiyle “Sovyet Tarih Yazıcılığı ve Kazakistan Tarihinin Meseleleri” Uluslararası Sempozyumu bu sonuç bildirgesiyle sona erdi. Sempozyum bildirilerinin basıldığı kitap Kazakistan Ankara Büyükelçisi Prof. Dr. Janseyit Tüymebayev’in himayesinde İstanbul’da yapılacak bir toplantı ile tanıtılacaktır.
Prof. Dr. Abdulvahap Kara