16 Kasım 2019 / admin / 0 Comments
(Түркия республикасында туып-өскен тарихшы, шоқайтанушы ғалым, Ыстамболдағы Мимар Синан көркем өнер университетінің профессоры Әбдуақап Қарамен сұқбат)
Сөздік қорымды сөздікпен толтырдым
«Адам айдаса бармайсың, дәм айдаса қалмайсың» дегендей, дәм тартып, Ыстамбұл қаласына келіп қалғанымызда, өзіңізбен кездесіп, кеңесудің сәті түсті. Шетелде туып өскен қазақ ғалымдардың өмір-баяны елдегі ағайынға қызық болары сөзсіз. Сондықтан, әуелгі сөзді өзіңіздің өмір-тарихыңыздан бастасақ.

Біз енді осы Ыстамбұлдың тумасымыз. 1961 жылы осы Зейтінбұрын ауданында өмірге келдім. Әрине, шетелде қазақ болып өмір сүру оңай емес. Халқымыздың бір жақсы қасиеті – салт-дәстүрінің мықтылығы. Алтайдан ел ауа көшіп, осы Анадолыға жеткен ширек ғасырлық көште де көшбасшы аталарымыз бен қайсар аналарымыз ру-тайпалық түзімді, салт-жораны мықты сақтады. Атадан балаға жалғасқан сол тамаша салт бізге дейін жалғасты. Біз ру басылар мен ақсақалдардың сөзін екі етпейтін үлкендердің өнегесін алып ер жеттік. Соған өзімді бақытты санаймын. Ал, кейінгі ұрпақ оларды көрген жоқ. Өзім жастайымнан кітап оқуға бейім болып өстім. Ақша мен сауданың соңынан кетпедім. Әкемнің тері киімдер тігетін шеберханасы және сататын дүкені болды. Оларға қызықпай оқу мен білімнің соңына түстім. Devamı…
1 Kasım 2019 / admin / 0 Comments
1991 жылдың 18-20 қарашасында Ыстамбұлда Мармара Университеті Түркітану нститутының басшылығымен өткен Заманауи түркі әліпбилері атты халықаралық симпозиумға ішінде Қазақстан да бар, түркі әлемінің әр түрлі елдерінен 28 тіл ғалымы қатысты. Ғалымдар түркі тілдері үшін қазіргі күнде ең ынғайлы алфавиттің латын әліпбиі екенін бір ауыздан қабылдады. Сондай-ақ әр елдің бір келкі латын әліпбиіне өтуінің бауырлас елдер арасындағы түсіністік пен байланыстарды қолайластыратынына байланысты бүкіл түркі тілдеріне жарамды 34 таңбалық бірыңғай ортақ латын алфавитін белгіледі. Бұл шешім, Кеңес Одағының 1991 жылы желтоқсан айында ыдырау қарсаңында қабылданды. [1]

Devamı…
4 Haziran 2019 / admin / 0 Comments
Yarın Türkiye’de Ramazan Bayramı. Peki diğer Türk illerinden bayram ne zaman? Bu da ne biçim soru diyebilirsiniz ve herhalde onlar da yarın kutluyorlar diye düşünüyor olabilirsiniz? Maalesef öyle değil.
Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan ve Özbekistan yarın değil, öbür gün, yani 5 Haziran günü ramazan bayramını kutluyorlar. Rusya Federasyonuna bağlı Tataristan ve Başkurdistan gibi özerk Müslüman Türk Cumhuriyetleri, Türkiye gibi 4 Haziranda bayram yapacaklar.
Ayrıca Türkiye’de ramazan bayramı üç gün kutlanırken, diğer Türk cumhuriyetlerinin kiminde bir gün, kiminde ise sadece iki gün kutlanıyor.

Devamı…
19 Mayıs 2019 / admin / 0 Comments
Zeytinburnu Kazlıçeşme Kültür Merkezi’nde 24 Nisan 2019 Çarşamba günü, ‘Doğumunun 120. Yılında Hatıralarda Osman Batur Uluslararası Paneli’ yurtiçi ve yurtdışından gelen birçok değerli diplomat, bilim adamı ve yazarların katılımı ile gerçekleştirildi. Bu anlamlı ve tarihi etkinliği KATEAD, Er Janibek Vakfı, Kazak Türkleri Vakfı ve Hoca Ahmet Yesevi İlim ve İrfan Vakfı ile Zeytinburnu Belediyesi birlikte düzenledi.

Konuşmacılar Osman Batur hakkında önemli çalışmalara imza atmış isimlerdi. Kazakistan’ın Almatı şehrindeki Çokan Velihanov Tarih ve Etnoloji Enstütüsü Müdürü Prof. Dr. Ziyabek Kabduldinov, Kazakistan Eski Ankara Büyükelçisi Baltaş Tursınbayev, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Abdulvahap Kara, İstanbul Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü’nden Doç. Dr. Ömer Kul, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi’nden Dr. Tekin Tuncer ve Türkiye Kazaklarının göç liderlerinden Elishan Batur hakkında Hazin Göç isimli ünlü romanın yazarı Jadiy Şakenulı Osman Batur hakkında önemli bilgiler ve değerli yorumlar sundular. Devamı…
17 Nisan 2019 / admin / 0 Comments
Değerli hocam Prof. Dr. Gülçin Çandarlıoğlu hocası ve Türkiye’de genel Türk tarihçiliğinin kurucusu Ord. Prof. Dr. Zeki Velidi Togan ile 1966’da İstanbul Üniversitesi’ndeki odasında çay içerken bir hatıra resmi çekilmiş. Yeri gelmişken bir hususu belirtmek gerekiyor. Togan hocanın önünde iki çay bardağı görülüyor. Bir çok kimse çayın birinin Gülçin hocamıza ait olduğunu zannediyor. Ama aslında öyle değil. Togan hoca çayı çok sevdiği için her zaman iki çay söyleyip peş peşe içermiş.

Devamı…
6 Nisan 2019 / admin / 0 Comments
Türkiye Kazaklarının ataları 1933’te Doğu Türkistan’a zalim vali Şın Şı Say’ın atanmasından sonra büyük bir zulüm ve baskıya maruz kalmııştı. Elishan Teyci’nin babası Alıp (Elif) Bahadır ve obası acımısızca katledilmiş. Kazakların ileri gelenleri sorgu sualsiz tutuklanıp ölüm dahil çeşitli cezalara çarptırılıyordu. Göç kararı alan Elishan ve Zayıp Teyci liderliğindeki Kazakları Doğu Türkistan’ın Altay ve Barköl havalisinden önce Döngenlerin (Müslüman Çinliler) yaşadığı Gansu, Şınkay Eyaletlerine ve daha sonra Taklamakan çölü ile Himalayaları aşarak 1941’de Hindistan’a geldiler.
1947 Hindistan ikiye bölününce Kazaklar Müslüman Pakistan’a geçtiler. Pakistan’da hayat iyi olmakla birlikte Kazaklar da vatan özlemi gittikçe derinleşiyordu. Fakat baskı ve zulüm gördükleri anavatanları Doğu Türkistan’a dönemezlerdi. Liderlerinden Zayıp Teyci yolda Tibet’te hastalıktan şehit düşmüştü. Elishan Teyci Hindistan’a ulaşmış, ama 1943’de vefat etmişti.
Devamı…
3 Mart 2019 / admin / 0 Comments
Bugün, yani 2 Mart 2019 Cumartesi günü Sultanahmet’te Türk Edebiyatı Vakfı’nda önemli bir etkinlik daha gerçekleşti. Vakfın Sultanbeyli Belediyesi ile birlikte düzenlediği panelin açılış konuşması Türk Edebiyatı Vakfı Başkanı Serhat Kabaklı yaptı. Akabinde kürsüye gelen Sultanbeyli Kaymakamı Metin Kubilay konuşmasında Dağcı’nın edebi şahsiyetinin 100. yılında anılmasının önemine işaret ettikten sonra konuşmacılara başarılar diledi.
Doğumunun 100. yılı dolayısıyla büyük yazar, Kırım’ın ebedi sesi Cengiz Dağcı’yı çeşitli yönleriyle andık. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Tarih Bölümü doktora öğrencisi Buket Kemiksiz “Dağcı’nın Eserlerinde 1944 Kırım Türklerinin Sürgünü” konulu bir konuşma yaptı. Devamı…
28 Şubat 2019 / admin / 0 Comments
Kazakistan’ın önde gelen dilbilimcilerinden Prof. Dr. Abduvali Haydar 27 Şubat Çarşamba günü 95 yaşında hayata gözlerini kapadı. Dünyaca tanınmış türkologlardan olan Prof. Dr. Haydar’ın dilbilimi konusunda çok sayıda kitabı ve makaleleri bulunmaktadır. Kazakistan’da dilbilimin gelişmesine katkıları ve Kiril harflerinden Latin harflerine geçişinde emekleri büyüktür. Ayrıca dilbilim sahasında çok sayıda uzman ve bilim adamı kazandırmıştır. Benim de hayatımda ilk gördüğüm ve sohbet ettiğim Kazakistanlı bilim adamı idi. Soğuk Savaş’ın hüküm sürdüğü ve Kazakistan’ın demir perde ile dış dünyaya sıkı sıkı kapalı olduğu 1982’de İstanbul Üniversitesi’nde Tarih Bölümü’nde lisans eğitimine başladığımda Uluslararası Türkoloji Sempozyumu yapılıyordu. Bu sempozyuma Kazakistan’dan tek bilim adamı Abduvali Haydar idi.

Devamı…
16 Aralık 2018 / admin / 0 Comments
Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Tarih bölümünde 13-14 Aralık 2018 tarihinde gerçekleşen “Doğumunun 125. Yılında Magcan Cumabayev Uluslararası Sempozyumu”nda Astana’daki L.N. Gumilev Avrasya Devlet Üniversitesi’nden gelen Prof. Dr. Danagül Makhat bize “Kazakların Genel Tarihi” isminde bir kitap hediye etti.

Kendilerine teşekkür ediyorum. Bu kitap daha yeni matbaadan çıktı. 3 Aralık 2018’de Avrasya devlet Üniversitesi’nde tanıtım toplantısı yapıldı.
Devamı…
16 Aralık 2018 / admin / 0 Comments
Uluslararası Magcan Sempozyumu oturumlarının sonunda katılım belgeleri verilirken yüzler gülüyordu. Çünkü, her katılımcıya Gökbörülü Gümüş Para hediye edildi. Nasreddin hocanın meşhur fıkrasının sonunda “Köftehor peşin parayı duyunca nasıl da gülersin” der ya, onun gibi gümüş parayı alınca kimin yüzü gülmez ki?! Hele bir de Gökbörülüyse..

Devamı…